Tek Heceli Diller: Bu yapıdaki dilin en önemli özelliği, sözcüklerin çe­kimli hallerinin olmamasıdır. Sözcükler, büküme uğramadan ve de­ğişmeden sabit bir şekilde kaldığı için gramer ve anlamsal ilgileri cümle içerisinde bulunduğu yere göre be­lirlenir. Sözcükler, cümle içindeki yerlerine ve diğer sözcüklerle yanyana gelmelerine göre farklı anlam ve görev üstlenirler. Bu yapıdaki dil­lerde cümle vurgusu ve sözcük vurgusu çok büyük önem teşkil etmektedir. Tek bir sözcük farklı tonlarda söylendi­ğinde birçok değişik anlamı karşılayabilmektedir. Çince, Tibetçe, Siyamca, Tek Heceli Diller grubuna giren dillerdendir.

Diğer Yapı Bakımından Diller:

Eklemeli Diller

Çekimli Diller (Devam)

Diğer Konular 05 Nisan 2013 Yorum yok

TEK ANLAMLI ' ÇOK ANLAMLI SÖZCÜKLER

Tek bir kavramı anlatan sözcüklere tek anlamlı; birden çok kavramı, anlamı yansıtan sözcüklere çok anlamlı sözcükler denir.

* Ağaç, turşu, üçgen, İstanbul, kiraz (tek anlamlı sözcükler)

* Açık, baş, can, dil, çekmek (çok anlamlı sözcükler) (Devam)

Diğer Konular 16 Nisan 2013 Yorum yok

TEKERLEME NEDİR?

Sözlüklerde "ağızda yuvarlanan söz, saçma sapan söz, eşsesli ı kelimelerle kurulu konuşma" anlamlarına gelen tekerleme masal, hikaye, bilmece, halk tiyatrosu gibi bazı edebi türler içinde veya bağımsız olarak söylenen ölçülü ve kafiyeli sözlerdir.

Sözlüklerde "ağızda yuvarlanan söz, saç­ma sapan söz, eş sesli kelimelerle kurulu konuşma" anlam­larına gelen tekerleme, vezin, kafiye, seci veya aliterasyonlar­dan istifa ederek hislerin, hâl ve hayallerin abartma (mübalağa), tuhaflık, zıtlık, benzetme (teşbih), güldürü, kısa tanım ya da çağrışımlar yoluy­la ortaya konulduğu manzum nitelikli basmakalıp sözlerdir.

Daha çok çocuk geleneklerinde yer alan baş uyak ve uyaklar­la elde edilen, ses ve sözcük benzerliğine göre sıralanan, söyle­yeni belli olmayan ürünlerdir. Şu şekilde sınıflandırılırlar. Masal tekerlemeleri, Oyun tekerlemeleri, Tören tekerlemeleri.

Genellikle, çocuk folklorund... (Devam)

Diğer Konular 02 Nisan 2013 Yorum yok

Terim Anlam: Bilim, sanat, ekonomi, spor gibi alanlarla ilgili kavramları anlatan sözcüklere terim denir. Gerçek anlam özelliği taşırlar.

Köprünün ayakları saalammış.

Şiirde ölçü kullanılmamış. (Devam)

Diğer Konular 16 Nisan 2013 Yorum yok

(1867-1915)

Türk şiirinin çağdaşlaşmasında, yeni bir kimlik kazanmasında önemli bir dönüm noktasıdır. Galatasaray Lisesi'nde ( Mekteb-i Sultani) okumuş, burada Recaizade Mahmut Ekrem, Muallim Naci gibi dönemin ünlü edebiyat öğretmenlerinin öğren­cisi olmuştur. Recaizade Mahmut Ekrem'in desteğiyle, Servet-i Fünun dergisinin başına getirilen sanatçı, çeşitli memurluklarının ardından, yine Galatasaray Lise­si'nde öğretmenlik yapmıştır. Derginin kapatılması üzerine bebek'teki "Aşiyan" adını verdiği evine çe­kilmiş; bu arada Galatasaray'daki görevini sürdür­müştür. Sanatının ilk yıllarında, Divan edebiyatı etkisinde şiirler yazan Tevfik Fikret'i , Servet-i Fünun Edebiyatı döneminde bireysel duyarlıklarının ozanı olarak görüyo­ruz. Bu dönemde Türkçe'yi aruz vezninde başarılı bir biçimde kullanmış, şiiri düzyazıya yaklaştırmış, eski nazım biçimlerini bırakarak Batı'dan alınma sone ve terzarimayı ... (Devam)

Diğer Konular 14 Mayıs 2013 Yorum yok

Türemiş Sözcükler:

İsimlerin (adların) ve fiillerin (eylemlerin) kök ya da gövdelerinden yapım ekle­riyle yapılmış yeni anlamlı sözcüklerdir. Türemiş sözcükler, üzerine yapım eki alabildiği gibi çekim ekleri de alabilir. (düş-ün-ül-mek-ten)

Türemiş sözcüklere birkaç örnek verecek olursak:

deyimler, karşılık, tiyatrocular, yazarlar, Türkçe, sağlık, türemiş, seçkin, söyleşi, danışma, iletişim, dövüş, kalıtım, halıcılık, açılar, ulama, buluşlar .. gibi birçok örnek sıralayabiliriz. (Devam)

Diğer Konular 11 Nisan 2013 Yorum yok

2010-2011 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI ÇANDIR LİSESİ  TÜRK EDEBİYATI DERSİ 9.SINIFLAR 1.DÖNEM 3.YAZILI SORULARIDIR

1.Aşağıdaki yargılar doğru ise (D) yanlış ise (Y) yazınız.(10 puan)

a . Mısralarda aynı ünlü harflerin tekrarlanmasından oluşan ahenge asonans denir.(   )

b. Aynı dönemde şiir yazan şairler o dönemin geleneğinden aynı ölçüde faydalanırlar.(   )

c. İki dörtlük ve iki üçlükten oluşan on dört dizeli Batı şiirine şarkı denir.(   )

d. Aynı şiir okuyucunun durumuna göre farklı zamanlarda farklı şekilde yorumlanabilir.(   )

e. Şiirin teması yazıldığı dönemle ilişkilendirilemez.(   )

 

Garbın  âfâkını sarmışsa çelik zırhlı duvar                        Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki fedâ?

Benim iman dolu göğsüm gibi serhaddim var                    Şühedâ fışkıracak toprağı sıksan şühedâ!

Ulusun,korkma!... (Devam)

Diğer Konular 06 Haziran 2013 Yorum yok

TÜRKÇE SÖZCÜKLERİN ÖZELLİKLERİ

1. Türkçe kökenli olan sözcüklerde hiçbir zaman iki ünlü harf yan yana bulunmaz:

- Şiirler, fiiller, saat..

2. Türkçe sözcüklerin kökünde ikiz ünsüz bulunmaz: (Biri ekte, biri kökte olur.)

- Cinnet, millet, hakkı..

3. Türkçe sözcükler b,c,d,g ünsüzleriyle bitmez. Bu duruma anlamı karışacak birkaç sözcükte rastlanır:

- Ad-at, sac-saç hariç

4. Türkçe sözcüklerde "b" den önce "n" harfi olmaz, "m" ye çevrilerek kullanılır:

- Çember, tembel, pembe..

Bileşik sözcüklerde, özel isimlerde bu duruma aykırı örnekler vardır:

- Safranbolu, istanbul, onbaşı..

5. Hece başında iki ünsüz yan yana bulunmaz:

- Tren, plan, profil..

6. "j" harfi hiçbir Türkçe sözcükte bulunmaz:

- viraj, jeton, jilet..

7. Türkçede bütün ünlüler aynı uzunluktadır. Düzeltme işareti kullanılarak uzatılan ya da inceltilen ünlüler yoktur:

-... (Devam)

Diğer Konular 05 Haziran 2013 Yorum yok

Ünsüzle sonlanan bir sözcükten sonra ünlüyle başlayan bir sözcük gelince ünsüzle ünlünün bir hece gibi bağlı okunmasına "ulama" denir.

Arabanın önüne çıkan adam az daha eziliyordu.

Noktalama İşareti varsa ya da ulama yapılınca anlam değişikliği olacaksa, ulama yapılmaz.

İhtiyar, elindeki paketi zor taşıyordu. (Ulama yoktur)

Sözcüğe gelen ek yok. (gelenek) (Ulama var)

Oraya varsak aryayı gösteririm. (Ulama var) (Devam)

Diğer Konular 17 Haziran 2013 Yorum yok

İki heceli, ikinci hecesi üç sesli bazı sözcüklere ünlüyle başlayan bir ek getirilince ikinci hecenin ünlüsü -dar ünlüyse- düşer. Bu duruma "hece düşmesi" denir.

devir-im -> dev-rim

kıvır-ık -> kıv-rık

omuz-u -> om-zu

gönül-üm -> gön-lüm

Ufuk-u -> uf-ku

Özel isimlerde hece düşmesi yapılmaz.

Yolda Emir'i gördüm (Emir-i)

Bir emriniz var mı? (emir-iniz) (Devam)

Diğer Konular 02 Mayıs 2013 Yorum yok

Sert Ünsüzlerin Benzeşmesi (Sertleşme):

Sert ünsüzlerle biten sözcüklere "c,d,g" ünsüzleriyle başlayan ek getirilirken ekin ilk harfi sertleşerek "ç,t,k" ye döner. Bu duruma ünsüz benzeşmesi (ünsüz sertleşmesi) adı verilir.

simit-çi (-ci) şaş-kın (-gin) ağaç-ta (-de) 1945'te(-de) sınıf-ça (-ce) as-kı (-gi) sabah-tı (-di) 1974'ten (-den)

Bu kural, hem yazıda hem konuşmada geçerlidir. Bileşik sözcüklerde bu kural olmayabilir:

- Akdeniz, beşgen.... (Devam)

Diğer Konular 05 Haziran 2013 Yorum yok

Ünsüz Yumuşaması (Ünsüz Değişmesi): Süreksiz sert ünsüzlerle sonlanan (p,ç,t,k) sözcüklere, ünlü harf ile başlayan ek getirildiği zaman sözcüğün sonuna bulunan sert ünsüzü süreksiz yumuşak ünsüze (b,c,d,g,ğ) dönüşür.

* uzak-a -> uzağa

* ağaç-ın -> ağacın

* sahip-i -> sahibi

* dört-üncü -> dördüncü

Sonunda art arda "n, k" ünsüzleri bulunan sözcüklerde yumuşama "g" ile olur.

renk-i -> rengi

çelenk-in -> çelengin

Kepenk-in -> kepengin

Ünsüz yumuşaması bazı durumlarda olmaz:

a) Tek heceli kimi sözcüklerde:

* Kat-ı -> katı,

* suç-um -> suçum

b) (i) t yapım eki alan kimi sözcüklerde:

* yakıt-ı -> yakıtı,

* kanıt-ı -> kanıtı

c) Yabancı kökenli kimi sözcüklerde:

* saat-ın -> saatin

* hukuk-a -> hukuka

d) Eş sesli sözcüklerin birinde:

* uç -> kalem ucu <=> uçak

* et -> koyun eti, yardım ... (Devam)

Diğer Konular 25 Nisan 2013 Yorum yok

UYAK (KAFİYE)

Uyak, dize sonlarındaki farklı anlamdaki sözcüklerin ve farklı görevdeki eklerin yarattığı ses benzerliklerine denir.

UYAK ÇEŞİTLERİ

1. Yarım Uyak:

Tek sessiz harf benzerliğiyle yapılır.

Sarı çiğdem yaz getirir

Mormenekşe guz getirir

2. Tam Uyak:

İki ses benzerliğiyle yapılan uyaklardır. Daha doğrusu bir ünsüz ile bir ünlünün benzerliğine dayanan kafiye türüdür.

3. Zengin Uyak:

İkiden fazla ses benzerliğiyle yapılan uyaklardır.

Uçun kuşlar uçun doğduğum vere.

Şimdi dağlarında mor sümbül vardır.

Ormanlar koynunda bir serin dere.

Dikenler içinde sarı gül vardır.

Şiirin 1. ve 3. dizelerindeki "yere-dere" sözcüklerinde üç sesle zengin uyak; 2. ve 4. dizelerindeki "gül-sümbül" sözcüklerinde iki sesle tam uyak yapılmıştır.

4. Tunç Uyak:

Uyak olan sözcüklerden birinin diğerinin içinde yer almasıyla yapılan uyaktır.

Bastığın yerleri toprak diyerek... (Devam)

Diğer Konular 03 Nisan 2013 Yorum yok

VİRGÜL (,)

1. Eş görevli sözcükleri, söz öbeklerini ayırmada kullanılır:

- Uğraş, didin, düşün. (Yüklemleri ayırmış.)

- Masanın üzerinde kitaplar, defterler vardı. (Özneleri ayırmış.)

- Paltosunu, çantasını alıp çıktı. (Nesneleri ayırmış.)

2. Sıralı cümleleri ayırmada kullanılır

- Okulunu bitirdi, askerliğini yaptı.

- Eve geldi, uyudu.

3. Uzun cümlelerde özneden sonra kullanılır:

- Babam, birkaç gün sonra iş gezisine çıkacak.

- Ahmet, kim bilir kaç kişinin canına kıydı.

4. Anlam karışıklığını önlemek için zamir ve adlaşmış sıfatlardan sonra konur:

- Yaşlı, doktoru dikkatle dinliyordu.

- O, köşedeki saatçide seni bekliyor.

5. Ara sözleri ayırmak için kullanılır:

- Elindeki kitabı, sanırım bir macera romanıydı, bir türlü bırakamıyordu.

- En sevdiğim kadını, eşimi, çok ihmal ettim.

6, Kabul, red... (Devam)

Diğer Konular 31 Mart 2013 Yorum yok

YABANCI SÖZCÜKLERİN YAZIMI

a. Baş tarafında veya sonunda İki sessiz harf (ünsüz) bulunan yabancı kelimeler yazılırken ünsüzler arasına ünlü giremez:

tren => doğru

tiren => yanlış

plan => doğru

pılan => yanlış

film => doğru

filim => yanlış

b. Yabancı sözcüklerdeki "g" ler "ğ" ye çevrilemez:

Doğru program paragraf monolog

Yanhs program paragraf monolog

c. " 'Yabancı sözcüklerdeki iki ünlünün arasına "v,y" ünsüzleri girmez:

repertuar => Doğru

kuaför => Doğru

repertuvar => Yanlış

kuvaför = Yanlış (Devam)

Diğer Konular 21 Mayıs 2013 Yorum yok

YANLIŞ ANLAMDA SÖZCÜK KULLANMA

Bir sözcük yanlış anlamda kullanılırsa cümlede bir anlatım bozukluğu meyadana getirir.

- Başarımı azımsamasına bozuldum. (Küçüm­seme)

- Kendine özgün bir odası yokmuş. (Özgür)

- Cana yakınlığı, herkesçe sevilmesine neden oldu, (Sağladı) (Devam)

Diğer Konular 26 Nisan 2013 Yorum yok

Kök ve gövdelerden yeni anlamda sözcükler yapan eklerdir. Yapım ekleri; sözcüğün anlamını değiştirdiği gibi türünü de değiştirebilir. Dilimizde çok sayıda yapım eki vardır. Ancak biz bu yapım eklerini dört ana başlıkta toplayabiliriz:

1. İsimden İsim Yapan Ekler

2. İsimden Fiil Yapan Ekler

3. Fiilden İsim Yapan Ekler

4. Fiilden Fiil Yapan Ekler

Yukarıdaki eklerin dışında az kullanılan başka yapım ekleri de vardır. Bu ekleri de kök ve gövde arasındaki anlam ilgisini gözeterek ayırabiliriz.

süpür-ge, saklam-baç, oyuncak. (n) (Devam)

Diğer Konular 05 Haziran 2013 Yorum yok

Bu topluluk, 1928 yılında ortaya çıkmış, şiir ve yazılarını da "Yedi Meşale" adını verdikleri kitapta toplamıştır. Edebiyatımızda çok ses getiremeyen topluluk Milli Edebiyat şiirini gerçekçilikten uzak bulmuş, sanatsal yönü güçlü bir şiiri amaçlamıştır. Yenilikten yana olmayı, Türk şiirine yeni ufuklar açmayı hedeflemişlerdir.

Tüm bunlara karşın, Türk şiirinin biçim ve yeni bir katkı sunamadılar. Milli Edebiyat şiirini aşama­dılar. Etkisiz kaldılar. "Canlılık, içtenlik ve sürekli yenilik" sözcükleriyle özetledikleri ilkeyi, yaşama geçiremediler. Hece ölçüsünü kullanan bu topluluk, konu olarak Fransız sembolistlerini örnek almıştır.

Bu topluluğu oluşturan sanatçılar şunlardır:

Kenan Hulusi Koray, Cevdet Kudret Solok, Mu­ammer Lütfı, Sabri Esat Siyavuşgil, Yaşar Nabi Nayır, Vasfi Mahir Kocatürk, Ziya Osman Saba (Devam)

Diğer Konular 13 Nisan 2013 Yorum yok

YÜKLEM

Cümlede işi, yargıyı, durumu bildiren sözcük ya da söz öbeklerine yüklem denir.

Aşağıdaki söz gruplarının cümle olabilmesi İçin sonlarına uygun yüklemleri getiriniz.

Bütün halk, köy meydanında........

Havalar, artık iyice...........

Hayatta en hakiki mürşit.........

Kazanmak istediğim okul............

Yardımlarınız için size....................

Yukarıdaki yüklemleri incelediğimizde görürüz ki, yüklem değişik türden sözcükler olabilir. Çekimlenmiş fiillerin yanı sıra ekfiil alarak çekimlenen isim soylu sözcükler de yüklem olabilir.

Aşağıdaki sözleri fiil soylu yüklemlerle tamamlayınız.

Okumadığı roman

Herkes kendi kusurunu.......

Ödevlerimi zamanında yapmaya

Yüklem, tek sözcük olabileceği gibi birden fazla sözcükten de oluşabilir. Bileşik fiiller, deyimler, tamlamalar yüklem görevinde kullanılır.

Aşağıdaki cümlelerin yüklemlerini bulunuz.

- Konuşma k... (Devam)

Diğer Konular 30 Mayıs 2013 Yorum yok

(1250 -1320 )

13. yüzyılda Sakarya çevresinde yaşadığı sanı­lan Yunus'un hayatı ve kişiliğine İlişkin bilgiler kısıtlıdır. Yunus Emre'ye ait bilgiler, şiirlerinden ve onunla ilgili olarak sonradan yazılan kitaplardan sağlanmıştır.  Şiirlerinden; medrese eğitimi gördüğü, Bektaşi tarikatına bağlı olduğu, şeyhinin de Taptuk Emre olduğu anlaşılıyor. Bağlandığı tarikatın düşüncelerini yaymak için, gurbete çıkan dervişler geleneğine uygun olarak Anadolu'yu yöre yöre dolaşmıştır. Önemli şiirlerini 14.yüzyılda yazdığından 14.yüzyıl sanatçısı olarak da kabul edilen Yunus Emre şiirlerinde hem heceyi hem de aruzu kullan­mıştır. Divan düzenleyecek,  mesnevi hazırlayacak düzeyde bu kültürün içinde olmakla birlikte halka dönük yüzünü hep korumuştur. Şiirlerinde tasavvufi Tanrı sevgisiyle birlikte hoş­görü, barış, kardeşlik, insan sevgisi gibi temaları yalın ve içtenlikti bir anlatımla dile geti... (Devam)

Diğer Konular 09 Mayıs 2013 Yorum yok