yüklem Yazıları - Türkçe Sitesi
EtiketŞu anda yüklem konusu ile ilgili sayfalara bakmaktasınız.
Bu konuyla ilgili toplam 35 içerik bulunuyor.
A Sözlüğü Sayfa 2 (Deyim)
Ağzını sıkı (pek) tutmak : Sır vermemek, boşboğazlık etmemek.

Ağzını sulandırmak: İmrendirmek.

Ağzını topla : "Konuşmana dikkat et, terbiyeli konuş!" anlamında.

Ağzını (çenesini) tutmak : İleri geri konuşmamak, sır saklamak.

Ağzını yoklamak : Ağzını aramak.

Ağzı pek (sıkı): Sır saklamayı bilen (kimse).

Ağzı pis : Sövmeyi, açık saçık konuşmayı huy edinmiş .(kimse).

Ağzı sulanmak : Bir şeyi yeme, ya da elde etmek isteği duymak, ona imrenmek. (Kars. Canı çekmek.)

Ağzı süt kokmak : Çok genç, toy, tecrübesiz olmak.

Ağzı teneke kaplı: bk. Ağzı çelikli.

Ağzı var dili yok: Sessiz sedasız, uysal, yumuşak huylu (kimse).

Ağzı yanmak (bir şeyden): O şeyden (ötürü) zarar görmek, olumsuz yönde etkilenmek.

Ağzıyla kuş tutsa : "Ne yaparsa yapsın, en güç işleri bile yapsa da.." anlamında.

Aha gelmek (ah almak, antm almak): Kötülük ettiği bir kimsenin bed­duasına uğramak.... (Devam)
DiÄŸer Konular 27 Nisan 2013 Yorum yok
Ad (İsim) Cümlesi
AD CÃœMLESÄ°

Yüklemi ek fiil almış bir isim olan cümleler­e verilen addır. Bir isim ek-eylem almadan yüklem olamaz.

- İstanbul en büyük kentimizdir.

- Artık bu iş oldu demektir.

- İyi bir öğrenciyiz. (Devam)
DiÄŸer Konular 31 Mart 2013 Yorum yok
Amaç Sonuç İlişkisi
AMAÇ-SONUÇ İLİŞKİSİ

Birinci yargı, yüklemin hangi amaçla yapıldığını bildirir. Yapılacak İş bitmemiştir.

- Kitap almaya gittim.

- Kitap almak için (amacıyla) gittim.

- LGS'yi kazanmak için DRC Dershanesi'ne gittim. (Devam)
Diğer Konular 08 Mayıs 2013 Yorum yok
Anlatım Bozuklukları
SÖZCÜK DÜZEYİNDE ANLATIM BOZUKLUKLARI

Anlatımın temel birimi cümledir. Düşündüklerimizi, duyduklarımızı, tasarladıklarımızı ya da yaşadıklarımızı karşımızdakilere tam olarak iletebilme, cümle kurabilme gücümüze bağlıdır. Doğrusu cümlelerimizin açık, duru, yalın dilin işleyiş kurallarına uygun ve dilbilgisi yönünden doğru olmasıyla ilgilidir. Cümlelerimiz bu niteliklerden yoksunsa, duru, yalın, açık değilse, iletmek istediklerimiz tam iletemeyiz. İster istemez karşımızdakiler, anlatmak istediklerimizi tam olarak anlayamazlar ya da eksik, yanlış anlarlar.

Cümle bir yargı birimi olduğuna göre, cümledeki her sözcüğün bu yargıyı oluşturmada bir işlevi olmalıdır. Böyle değilse aynı anlama gelen ya da aynı işlevi yerine getiren sözcükler birlikte kullanılmışsa, o cümle duru değildir. Duruluktan yoksun cümlelerle oluşturulan yazılar da uzatılmış, doldurulmuş yazılardır.

Yargıyı ya da düşün... (Devam)
DiÄŸer Konular 06 Haziran 2013 Yorum yok
Bağlaç
Eş görevli sözcükleri, söz öbeklerini ya da cümleleri birbirine bağlayan sözcüklere "BAĞLAÇ" denir.

Ancak                 Yalnız                  İle               Ama           Fakat

Lakin                  Ve                        Veya           De              Ki

Hâlbuki              Mademki              Yeter ki       İse             Çünkü

Nitekim              Bile                      Dahi            Ne.. ne      Hem.. hem

İster.. ister        Ya.. ya

DE: Eş görevli söz ve sözcük öbeklerini birbirine bağlar.

Not: Ayrı yazılan de daima bağlaçtır.

DE = DAHİ/BİLE = BAĞLAÇ

Toplantıya Ali de katıldı.

Ben de özledim ben de.

Not: Her zaman bu anlamlar saÄŸlanabilir. Kimi zaman ilave, ek, fazlalık anlamÄ... (Devam)
DiÄŸer Konular 03 Nisan 2013 Yorum yok
Bağlı Cümle
BAÄžLI CÃœMLE

En az iki cümlenin sıralanmasıyla oluşan ve aralarındaki anlam bağıntısı bağlaçlarla sağlanan cümlelere "bağlı cümle" denir.

- Çok konuştu: // ama onu ikna edemedi.

1 .cümle bağlaç 2. cümle

- Seninle gelirim; // fakat bir ÅŸartla.

â–¡ Bağlı cümleler de ortak öğeli olabilir.

- Bu durumdan kurtulmak için çareler arıyor, fakat bir türlü bulamıyordu. (Özne)

- Ne kendi geldi ne haberi. (Yüklem)

Aşağıdaki cümleleri inceleyerek, yüklemlerini ve eylem bildiren diğer sözcükleri gösterip yapılarına göre çeşidini belirtiniz.

- Her sabah Hisar Iskelesi'nden vapura binerdi. (Basit)

- Bursa'yı arkada bırakıp ovalara daldık. ( )

- Beni sevgiyle selâmladı, elimi sıktı, hatırımı sordu, ( )

- Mehmet Ali, bavullarını duvarın dibine koydu ve sonra dışarı çıktı. { )

- Yarın iÅŸin varsa, daha sonra görÃ... (Devam)
Diğer Konular 16 Mayıs 2013 Yorum yok
Basit Cümle
BASÄ°T CÃœMLE

Bir tek duyguyu, bir tek düşünceyi, bir tek isteği, olayı, yargıyı anlatan söz dizisine "basit cümle" denir.

Basit cümlelerde, yüklemin dışında hüküm veya oluş bildiren bir sözcük yoktur. Başka bir deyişle bir tek yüklem vardır.

- Yol kenarında güzel bir bahçe gördüm.

- Bugünlerde havalar çok ısındı. (Devam)
DiÄŸer Konular 28 Haziran 2013 Yorum yok
Birleşik Cümle
BİRLEŞİK CÜMLE

Birden çok duygu, düşünce, istek ve yargı bildiren cümlelere "birleşik cümle" denir.

Bu tür cümlelerde, yüklemin yanı sıra bir de "yan cümiecik ya da cümle" bulunur

"Çok koşan" Yan cümlecik

"çabuk yorulur." Temel cümle

Yan cümlesi, temel cümlenin öznesi, nesnesi, tümleci olan bileşik cümlelere "Girişik Cümle" denir....

- Araba devrilince / yol gösteren/ çok olur.

1. Yan cümlecik 2.Yan cümlecik Temel cümle

â–¡ Yan cümleciği dilek-şart kipli ya da şart bileşik zamanlı olan cümlelere "Şart Cümlesi" denir.

- Dersi dinlesen / anlarsın. (Zarf) -

Yan cümlecik Temel cümle.

- Bizimle gelirsen/ her sevi öğrenirsin. (Zarf)

Yan cümlecik Temel cümle

Yan-cümlecik görevindeki bağımsız bir cümlenin "ki" bağlacıyla temel cümleye bağlandığı cümlelere "ilgi cümlesi" denir. Bu tür cümleler de bileşik yapılı sayılır. Bu cümlelerde "ki" bağlacı kendinden ... (Devam)
DiÄŸer Konular 14 Haziran 2013 Yorum yok
Cümle Birleştirme
CÃœMLE OLUÅžTURMA

Karışık olarak verilen sözcük ya da söz öbeklerinden cümle oluştururken öncelikle yüklem olan sözcük saptanmalı, yükleme sorulacak öğe sorularıyla cümle oluşturulmalıdır.

Örnek: "gerçeklere- çabuk-çok- ise- zor- insanlar-

çok -inanırlar- yalan" sözcüklerinden anlamlı ve kurallı bir cümle yapabilmek için "inanırlar" sözcüğünden yola çıkmak gerekir, özne ve tümleç sorularıyla cümle oluşturulur.

- İnsanlar, gerçeklere çok zor; yalana ise çok çabuk inanırlar. (Devam)
DiÄŸer Konular 15 Nisan 2013 1 yorum
Cümle Tamamlama
Cümlede boş bırakılan yerlerin veya yüklemin tamamlanmasında sözcükler arasındaki anlam ilişkisi, cümlenin akışı göz önüne alınır. Kullanılacak sözcüklerin dilbilgisi kurallarına uygunluğuna dikkat ediîir.

Aşağıdaki cümleleri uygun sözcüklerle tamamlayınız.

â–¡ Başarıya ulaşmanın yolu çalışmadan......

â–¡ Başarıya ulaşmak için çok çalışmak..........

â–¡ Başarıya ulaşmak için çok çalışmak gerektiğini ..........

â–¡ Neşeli insan......gibidir, girdiği yeri aydınlatır. (Devam)
Diğer Konular 24 Mayıs 2013 Yorum yok
Cümle Vurgusu
CÃœMLE VURGUSU

Bir cümlede önemle belirtilecek öğe yüklemden önce getirilir. Öğeler, yükleme olan yakınlıklarına göre değer kazanır. Bu nedenle yüklemden hemen önce bulunan öğe cümlenin en önemli öğesi olur ve vurgulu okunur.

- Bu kitabı kitaplıktan bugün aldım. (Zaman)

- Bu kitabı bugün kitaplıktan aldtm. (Yer)

- Bugün kitaplıktan bu kitabı aldım. (Etkilenen varlık)

"mi" soru edatı yanma geldiği öğeyi vurgular. Annen bugün mü gidiyor İzmir'e ?

Devrik cümlelerde yüklem cümle başındaysa vurguludur. (Devam)
DiÄŸer Konular 28 Nisan 2013 Yorum yok
Devrik Cümle
DEVRÄ°K CÃœMLE

Dilimizin genel kuralı gereği yüklem cümlenin sonunda bulunur ancak şiir cümlelerinde ya da günlük konuşma cümlelerinde kullanılan, yüklemi sonda bulunmayan cümlelere devrik cümle adı verilir.

- Kına gibi derler o taraflarda iyi işlenmiş topraklara.

Güneşe gülümse içinde bulutlar birikse de. (Devam)
DiÄŸer Konular 09 Nisan 2013 Yorum yok
Dolaylı Tümleç
DOLAYLI TÜMLEÇ

Cümlede yüklemin anlamını yönelme, bulunma, ayrılma yönünden tamamlayan sözcüklerdir.

Aşağıdaki cümlelerde dolaylı tümleç olan sözcükleri bulalım.

- Elİndekileri masaya bıraktı.

- Söylediklerimi arkadaşlarına anlatmış.

- Çocuklar bu sokakta oynarlar.

- Kitaplar sende kalsın.

- Bu denizden balık çıkmaz.

- Telefon numaranı benden aldı.

Cümlelerde" -e, -de, -den" halindeki sözcüklerin dolaylı tümleç olduğunu gördük. Dolaylı tümleçler yükleme sorulan "kime, nereye, kimde, nerede, kimden, nereden?" sorularına yanıt verir. (Devam)
Diğer Konular 21 Mayıs 2013 Yorum yok
Edat Tümleci
EDAT TÃœMLECÄ°

Yüklemin anlamını araç, birliktelik, Özgülük gibi ilgiler kurarak tamamlayan tümleçlerdir.

"ile" ve "için" sözcükleri kendinden Önceki sözcüklerle birleşerek edat tümleci oluşturur.

- Ankara'dan uçakla döndük. (Araç)

- Koştuğu için yorulmuş. ( Sebep )

- Bu konuyu babamla tartıştık. ( Birliktelik ) (Devam)
DiÄŸer Konular 10 Nisan 2013 Yorum yok
EÅŸref Saati
EÅžREF SAATÄ° ÅžEVKET RADO

KONUSU: Hayat, aynı zamanda bir tecrübeler toplamıdır. Kimimiz bu tecrübeler neticesinde elde ettiğimiz birikimleri, çeşit­li yollarla aktarabilir; kimimiz ise, bunu beceremeyiz. Şevket Rado, yıllarca süren gazete ve dergi yöneticiliği, fikir adamlığı ile sahip olduğu engin görüşlerini, bu kitabında okuyucuya ulaştırmaya çalışmıştır.

Kitap yirmi yedi bölümden oluşmuştur.

BÖLÜMLER:

EÅžREF SAATÄ°:

Sizin için günün en iyi saati hangi saattir hiç düşündünüz mü? Şair tabiatlı olanlar akşam saatlerini severler. Güneşin batışı insana tuhaf bir hüzün verir. ..Yemek düşkünleri de öğle saatleri­ni.. Yaş ilerledikçe insanlar sabah saatlerini sever olurlar..Sizin için en iyi saat hangisidir? Buradan bir şey söyleyemem ama bana sorarsanız, saatlerin en iyisi....şu ne zaman geldiği pek de bilin­meyen, adına "Eşref Saat" dediğimiz saattir. Eşref saat gündelik hayatımızda işlerimiz... (Devam)
DiÄŸer Konular 08 Haziran 2013 Yorum yok
Eylem (Fiil) Cümlesi
EYLEM CÃœMLESÄ°

Yüklemi çekimli bir eylem olan cümlelere verilen addır. Dilimizde çoğunlukla yüklemler eylem (fiil) dir; ancak isim soylu sözcükler de ek-eylem alarak yüklem olabilmektedir.

- Karşıdan şehrin ışıkları görünüyordu.

- Sabahlan kahvaltı yapmazdı. (Devam)
DiÄŸer Konular 06 Haziran 2013 Yorum yok
Eylemde Kip
Eylemlerin dilek ve zaman bildiren eklerle kazandık­ları yeni yeni biçimlere kip denir. Cümlede her eylem, kip ekleriyle kullanılır.

Eylem kipleri ikiye ayrılır:

A. BÄ°LDÄ°RME KÄ°PLERÄ° (HABER KÄ°PLERÄ°):

Eylemin yapılış zamanını bildiren kiplerdir. Dörde ayrılır:

1. Geçmiş Zaman Kipi: Eylem geçmişte yapılmıştır.

Bildirilişine göre ikiye ayrılır.

a) -di'li Geçmiş Zaman Kipi (Bilinen, görünen Geçmiş Zaman): Eylemin geçmişte yapıldığını kesin olarak bildirir.

Ödevlerimi bitirdim.

Yolda onunla karşılaştık.

Eytem tabanlarına ünlü uyumuna ve ünsüz benzeş­mesine göre "-di" eki getirilerek yapılır. Bu kitabı okudum.

Birlikte ders çalıştık.

b) -miş'li Geçmiş Zaman Kipi (Duyulan, öğrenilen geçmiş zaman): Eylemin geçmişte yapıldığı başka­sından duyulmuş gibi bildirilir.

Duyulan geçmiş zaman kipiyle cümleye farklı anlam­lar verilebilir.

Beni evde bulamamış. (Başkasından ... (Devam)
Diğer Konular 07 Mayıs 2013 Yorum yok
I ' İ Sözlüğü (Deyim)
I

Ikınıp sıkınmak : Bir iş yapabilmek için kendini çok zorlamak.

Irz düşmanı: Başkalarının namusuna göz diken ve isteğini yasa ve ahlakdışı yollarla sağlamaktan çekinmeyen kimse.

Irz ehi: Namuslu (kimse).

Irzına geçmek (ırzını bozmak) : -1. Zor kullanarak bir kimseyle cinsel ilişkide bulunrriak. -2. Bir şeyi bozmak, yozlaştırmak.

Isıtıp ısıtıp Önüne koymak (bir şeyi) : Daha önce söz konusu olan bir konuyu ikide bir gündeme getirmek. (Kars. Temcit pilavı gibi ısıtıp ısıtıp öne sürmek.)

Iska geçmek (birşeyi) : -1. Hedefi tutturamamak. -2. Önem verme­mek, üzerinde durmamak, atlamak.

Iskartaya çıkarmak (bir şeyi) : Onu işe yaramaz duruma geldiği için aytnp bir kenara koymak.

Istırap çekmek: -1. Bir aayı yaşamak. -2. Üzülmek.

Istırap vermek (bir şey, birine) : -1. O şey o kimsenin acı çekmesine yol açmak. -2. O şey, o kimseyi üzmek.

Işığın altında : Bir durum ya da düşüncenin bell... (Devam)
DiÄŸer Konular 23 Nisan 2013 Yorum yok
K Sözlüğü (Deyim)
Kabahat bulmak (birine) (bir şeye): -1. O kimsede suç, kusur ara­mak. -2. Bir şeyde eksik bir yan, kusur aramak.

Kabahat İşlemek: Kabahat sayılacak bir davranışta bulunmak.

Kabahati (birine) yüklemek : Suçu başkasının üzerine atmak, ona ifti­ra etmek

Kabak başına patlamak: Pekçok kişiyi İlgilendiren bir olaydan dolayı

yalnızca bir kişi zarar (ceza) görmek.

Kabak çiçeği gibi açılmak : Utangaçlığı, sıkılganlığı bir yana bırakıp

herkesi şaşırtacak ölçüde özgür davranmaya başlamak.

Kabak tadı vermek: Bir konu fazla yinelendiği için bıkkınlık vermek,

usandırmak

Kaba kuvvet: Bir amaca ulaşmak için başvurulan dayak vb. Kaba saba : -1. Görgüsüz kimse için söylenir. -2. Özensiz yapılan şey

için kullanılır. Kabına sığmamak: Duygularını frenleyemeyip taşkın davranışlarda

bulunmak, taşkınlık yapmaya başlamak.

Kabir azabı (çekmek) : Çok sıkıntı (çekmek).

Kabir suali: Ayr... (Devam)
DiÄŸer Konular 24 Nisan 2013 Yorum yok
Kurallı Cümle
KURALLI CÃœMLE

Yüklemi sonda olan cümlelere "kurallı cümle" adı verilir.

Burak dün dershaneye gelmedi.

Okullar yarın tatil olacak.

Kurallı cümlelerde öğeler, önem sırasına göre sıralanır ve en önemli öğe yüklemden önce bulunur: Yüklemden önceki öğe vurguludur,

Tuğçe, yarın okula kardeşini götürecek.

Tuğçe yarın kardeşini okula götürece (Devam)
DiÄŸer Konular 14 Nisan 2013 Yorum yok
Toplam 2 sayfa, 1. sayfadasın: 1, 2, Sonraki
Popüler Sayfalar:
Son Ziyaretler:
CoÄŸrafya Sitesi Tarih Sitesi Matematik Sorusu