Hz. Mevlana 1207 yılında Belh şehrinde doğmuştur. Babası Sultan-ül-Ulema diye bilinen Bahaeddin Veled annesi Mümine Hatun'dur. Bahaeddin Veled ailesi ile birlikte Belh'den ayrıldıktan sonra Bağdat'a buradan da Hac için Mekke 'ye gitmiş ve daha sonra Anadolu Selçuklularının en ihtişamlı dönemlerinde Anadolu'ya geçmiştir. Malatya, Erzincan, Akşehir yoluyla Larende'ye (bugünkü Karaman) geldi. 1225 yılında oğlu Hz. Mevlana 'yi Gevher Hatun'la evlendirdi. Selçuklu Sultanı Alaeddin Keykubad'nı daveti üzerine 1228 yılında Hz. Mevlana ile birlikte Konya'ya geldi. Bahaeddin Veled 1231 yılında vefat etti. Hz. Mevlana ertesi yıl babasının müritlerinden olan Muhakkık-i Tirmızı 'ye 9 yıl süreyle müritlik etti. (1232-1241) Bazı kaynaklarda Hz. Mevlana'mn öğrenimim ilerletmek için Şam'a gittiği söylenir. Muhakkık-i Tırmızi 'nin ölümünden sonra Hz. Mevlana medreselerde bir süre ders vermiştir. Verdiği dersler Selçuklu Sultanı ve vezirleri tarafından da takıp edilmiştir. 1244'de Şems-i Tebnzı ile tanışmasıyla Hz. Mevlana'mn hayatı değişmiş ve sahip olduğu ilmin yanında, onu bir gönül adamı yapmıştır. Şems-i Tebrizi ile yaptığı sohbetler nedeniyle çevresindekileri ihmal eden Hz. Mevlana, müritlerinin ve halkın tepkisiyle karşılaştı. Şems-i Tebrizi bunun sonucunda 1246 yılında Şam'a gitti. Ancak Hz. Mevlana'nın ısrarlı davetleri üzerine 9 ay sonra Konya'ya döndü. Şems-ı Tebrizi devam eden tepkiler neticesinde 1247 yılında esrarengiz bir şekilde ortadan kayboldu. Kayboluşuyla ilgili olarak Şems-i Tebrizı'mn öldürüldüğü ve ayrıca Hz. Mevlana'nın üzülmesine dayanamadığı için gizlice Şam'a gittiği yolunda görüşler vardır. Bu olaydan sonra Mevlana kendini tamamen şiire, semaya ve çevresindekileri manevi yönden olgunlaştırmaya verdi. Daha sonraları kendisine sohbet arkadaşı olarak sırasıyla Selahaddin Zerkubİ ve Hüsameddin Çelebi'yi seçti. Hz. Mevlana 1273 yılında Konya'da vefat etti. En önemli eseri Mesnevi'dir.
Mevlâna 30 Eylül 1207 yılında bugün Afganistan sınırları içerisinde yer alan Horasan Ulkesi'nin Belh şehrinde doğmuştur. Mevlâna'nın babası Belh şehrinin ileri gelenlerinden olup, sağlığında "Bilginlerin Sultânı" unvanını almış olan Hüseyin Hatibi oğlu Bahâeddın Veled'dir. Annesi ise Belh emîri Rükneddin'in kızı Mümine Hatun'dur.
Bu sayfada yer alan bilgilerle ilgili sorularınızı sorabilir, eleştiri ve önerilerde bulunabilirsiniz. Yeni bilgiler ekleyerek sayfanın gelişmesine katkıda bulunabilirsiniz.