SÖZCÜK DÜZEYİNDE ANLATIM BOZUKLUKLARI

Anlatımın temel birimi cümledir. Düşündüklerimizi, duyduklarımızı, tasarladıklarımızı ya da yaşadıklarımızı karşımızdakilere tam olarak iletebilme, cümle kurabilme gücümüze bağlıdır. Doğrusu cümlelerimizin açık, duru, yalın dilin işleyiş kurallarına uygun ve dilbilgisi yönünden doğru olmasıyla ilgilidir. Cümlelerimiz bu niteliklerden yoksunsa, duru, yalın, açık değilse, iletmek istediklerimiz tam iletemeyiz. İster istemez karşımızdakiler, anlatmak istediklerimizi tam olarak anlayamazlar ya da eksik, yanlış anlarlar.

Cümle bir yargı birimi olduğuna göre, cümledeki her sözcüğün bu yargıyı oluşturmada bir işlevi olmalıdır. Böyle değilse aynı anlama gelen ya da aynı işlevi yerine getiren sözcükler birlikte kullanılmışsa, o cümle duru değildir. Duruluktan yoksun cümlelerle oluşturulan yazılar da uzatılmış, doldurulmuş yazılardır.

Yargıyı ya da düşün... (Devam)

Diğer Konular 06 Haziran 2013 Yorum yok

Tamlayan, tam­lananın kime, neye ait olduğunu belirtir.

Tamlayan "-(n) in" eki, tamlanan -(s) i (iyelik) ekini alır.

Ablamın giysileri.. (Kimin giysileri?)

Tamlayan Tamlanan

Kapının kilidi (Neyin kilidi?)

Belirtili ad tamlamalarında tamlayanla tamlanan yer değiştirebilir:

Kimse bilmiyordu yerini Ayşe'nin. (Tamlanan Tamlayan)

Baharı bir başkadır İzmir'in. (Tamlanan Tamlayan)

Tamlananı belgisiz zamir olan ad tamlama­larında tamlayan, "-den" ekiyle de yapılabilir:

Öğrencilerin biri öğrencilerden biri (Tamlayan Tamlanan)

Belirtili ad tamlamalarında öğeler arasına farklı sözcükler girebilir. Bu durum, tamlamanın türü­nü değiştirmez: Gözlüğümün kırılan camı (Tamlayan Sıfat Tamlanan)

Kapının bembeyaz gölgesi (pekiştirilmiş sıfat)

Belirtili ad tamlamalarında tamlayan ya da tam­lanan sayısı birden fazla olabilir:

Kalemin, defterin fiyatı (Tamlayan Tamlayan Tamlanan)

Annemin eteği, bluzu (Tamlaya... (Devam)

Diğer Konular 12 Mayıs 2013 Yorum yok

Tek başına bir anlamı olmayan, cümle içerisinde bulunduğu yere göre anlam ve görev kazanan sözcüklerdir.

Başlıca edatlar:

ANCAK = Sadece = Edat        

Ben ancak sen sevebilirim.

ANCAK= Ama/Fakat=Bağlaç

Eve git ancak etrafı karıştırma.

            Fakat

ANCAK = Henüz = Zaman Zarfı

Babam eve ancak gelmişti.

YALNIZ = Sadece = Edat

Bu çiçeği yalnız ona ver.

YALNIZ = Ama/Fakat = Bağlaç

Çocuklar al yalnız erken getir.

                   Fakat

Sıfat olur

O, yalnız adam diye tanınır.

        Sıf.     İs.

Zarf olur

O akşam eve yalnız gitmişti.

                      Zarf       Fill

İsim olur

Yalnızım dostlarım, yalnızım yalnız.

BİR, BİR TEK, TEK:

Bir

Bir tek = Sadece = EDAT

Tek

Gönlüm tek seninle mesut.

Bu kalp bir senin için çarpar.

SADECE: Daima edattır.

Annem sadece onunla anla... (Devam)

Diğer Konular 12 Nisan 2013 Yorum yok

Adları niteleyen ya da belirten sözcüklerdir.
A. Görev ve Anlam Yönünden Sıfatlar
1. Niteleme Sıfatları
Adları, renk, durum, biçim vb. yönlerden niteleyen sözcüklerdir.
Kırmızı, yeşil, yuvarlak, üçgen, zeki, güzel
Ünvan Sıfatı:
İnsanların rütbe, derece, memuriyet ve sosyal seviyelerine göre adlarına takılan saygı ve tanıtma sözleridir.
Bay Mehmet, Bayan Eylül, Onbaşı Celal, Sultan Murat
Ünvan sıfatları bazen niteledikleri isimlerden sonra gelebilirler:
Ali Bey, Bilal Ağa, Murat Öğretmen
Bir adın bazen birden çok ünvan sıfatı olabilir:
Gazi Mustafa Kemal Paşa
Küçültme Sıfatları:
Büyükçe, küçücek, küçücük, ekşimsi, morumtrak
Pekiştirme Sıfatları:
Bembeyaz elbise. Güzel güzel evler. Güzel mi güzel evler.
2. Belirtme Sıfatları
Adları g&o... (Devam)

Sözcük Türleri 14 Aralık 2012 Yorum yok

Adın yerine kullanılan sözcüklerdir.

Örnek: Ben gidiyorum.

"Ben" bir kişiyim, benim bir adım (Abdullah) var. "Ben" sözcüğü Abdullah yerine kullanılmıştır.
1. Kişi (Şahıs) Zamirleri
Kişi adlarının yerine kullanılan sözcüklerdir.
Ben, sen, o; biz, siz, onlar
NOT: "kendi" sözcüğü dönüşlülük zamiridir. Cümle içinde genellikle pekiştirme görevinde kullanılır. Kişi zamirlerinin bütün özelliklerini "kendi" sözcüğünde de görebiliriz.
Örnek: Bu resmi kendim yaptım.
2. Gösterme (İşaret) Zamiri
Gösterme yoluyla adların yerini tutan sözcüklerdir.
O, bu, şu, onlar, bunlar, şunlar
Örnek: Şunun sesini kapatın (radyonun).
NOT: "O" sözcüğü bir kişi yerine kullanıldıysa kişi zamiri, nesne yerine kullanıldıysa işaret zamiri olur.
Örnek: O, benimle ilgilenmedi (O, kişi zamiri... (Devam)

Sözcük Türleri 03 Kasım 2012 Yorum yok