Fiiller, fiilimsileri, sıfatları ya da kendi cinsinden sözcükleri soru, mikatr, zaman, yer-yön, vasıta şeklinde niteleyen/ niceleyen sözcüklere zarf denir.

Örnek: Babam bu konuşmayı iyi hazırladı.

                                               Zarf     Fill

Babam bu konuşmaya iyi hazırlanıp gitti.

                                   Zarf    Fiilimsi

Babam bu konuşmaya çok iyi hazırlandı.

                                   Zarf Zarf     Fiil

Babam çok iyi bir adamdır.

          Zarf Sıfat        İsim

ZARF ÇEŞİTLERİ

A. DURUM ZARFLARI

Durumca fiilleri veya fiilimsileri niteleyen zarflardır. Fiillere veya fiilimsilere soracağımız, "Nasıl..?" sorusunun karşılığıdır.

Örnek: Ağır ağır çıkacaksın bu merdivenlerden

                  Zarf                Fiil

Olanları bana güzelce anlattı.

                        Zarf       Fiil

Güzelce çalışıp bu soruyu çözmelisin.

  Zarf      Fiilimsi

Heyecanlı davranarak onları şüphelendirme.

   Zarf             Fiilimsi

Not: Zarflar sıfatlar gibi niteledikleri sözcüklerin hemen önünde bunmak zorunda değildir.

Kahkahayla başından geçenleri bize anlattı.

Zarf                                                   Fiil

Anmalısın sen de benim ismimi sevgiyle.

    Fiil                                               Zarf

B. ZAMAN ZARFLARI

Yüklemi zamanca tamamlayan sözcüklerdir. Yükleme soracağımız "Ne zaman..?" sorusunun karşılığıdır.

Ben de seni arayacaktım bugün.

                          Fiil         Zam. Z.

Yarın arkadaşlarla sinemaya gideceğiz.

Zaman Z.                                   Fiil

Gelecek yıl tatile çıkarız.

Zaman Z.                  Fiil

Az önce annemi aradım.

Zaman Z.                Fiil

Not: 1. Türkçede zarflar çekim eki aldıklarında isimleşirler. Ancak zaman zarfları bu kurala uymaz.

Sabahtan gördüm seni.

 Zaman Z.      Fiil

Akşama hazırlıkları tamamlarım.

Zaman Z.                        Fiil

2. Eklerle de zaman anlamı sağlanabilir.

Ben çocukken onu çok severdim.

         Zaman Z.                   Fiil

Eve geldiğimde o uyuyordu.

      Zaman Z.                Fiil

3. Zaman bildiren kini sözcükler isim olarak karşımız çıkabilir. Bunları tespit etmenin en kolay yolu öncelikle özneyi bulmak, ardından zaman zarfını aramaktır.

Gece yine benimle tartıştı.

Zaman Z.                   Fiil

Gece, bir kez daha çirkin yüzünü gösterdi.

İsim                                                Fiil

Yarın bizim işimizle ilgilenecek.

Zaman Z.                          Fiil

Yarın, insanlara hep ümit ışığı dağıtıyor.

İsim                                               Fiil

4.

Artık = bundan sonra = ZARF

Artık sevmeyeceğim.

Zaman z.        Fiil

Seninle konuşmak istemiyorum artık.

                                     Fiil         Zam. Z.

Artık ekmekleri kapıcıya ver.

Sıfat         İsim                 Fiil

Artık, ekmekleri kapıcıya ver.

Zarf                                   Fiil

C. YER-YÖN ZARFLARI

Yer-yön bakımından fiilleri ya da fiilimsileri tamamlayan sözcüklerdir. "Nere..?" sorusunun karşılığıdır.

İleri         gitti.

Aşağı      geldi.

Yukarı     çıktı.

İçeri        girdi.

Dışarı     çıktı.

Öte         gitti.

Zarf      Fiil

Not:1. Yer-yön zarfları çekim eki aldıklarından isimleşirler.

Babam arabayı ileri çekti.

                        Zarf    Fiil

Baban arabayı ileriye çekti.

                         İsim    Fiil

Konuklar yine dışarı çıktı.

                        Zarf    Fiil

Konuklar yine dışarıya çıktı.

                           İsim     Fiil

Artık biz de yukarı çıkalım

                      Zarf      Fiil

Annem yukarıyı temizlemez.

                İsim          Fiil

2. Yer-yön bildiren kimi sözcükler sıfat durumunda da karşımıza çıkabilirler.

Yukarı mahallede oturan bu adam ileri fikirli biriydi.

   sıfat        İsim                                  Sıf.      İs.

D. İŞARET (GÖSTERME) ZARFLARI "İŞTE"

İşte babamlar da geliyor.

İş. z.

İşte şimdi buldum.

İş. Z.

E. AZLIK-ÇOKLUK (MİKTAR) ZARFLARI

Azlık-çokluk bakımından fiilleri, fiilimsileri, zarfları ya da sıfatların miktarını belirten sözcüklerdir. Yukarıdaki sözcük türlerine soracağımız "Ne kadar..?" sorusunun karşılığıdır.

Fiileri: Bu sınava çok çalıştım.

Akşama biraz yoruldum.

Bugün niye az uyudun?

Fiilimsileri: Çok çalışıp kendini yormamalısın.

                       Zr.   Fiilimsi

İşi biraz ciddiye alarak çalışmalısın.

      Zarf         Fiilimsi

Zarfları: Senin gibi iyi çalışmış. (EŞİTLİK)

                        Zarf  Zarf       Fiil

Senden daha iyi çalışmış. (ÜSTÜNLÜK)

            Zarf  Zarf    Fiil

En iyi o çalışmış. (EN ÜSTÜNLÜK)

Z.   Z.         Fiil

Pek,

Gayet iyi çalışmış. (AŞIRILIK)

Çok    Z.   Fiil

Zarf

Sıfatları: Senin gibi çalışkan bir öğrenci. (EŞİTLİK)

                         Zarf      Sıfat

Senden daha çalışkan bir öğrenci. (ÜSTÜNLÜK)

                       Zarf              Sıfat

En çalışkan öğrenci. (EN ÜSTÜNLÜK)

Z.     Sıfat

Pek,

Gayet iyi çalışmış. (AŞIRILIK)

Çok   Z.      Fiil

Zarf

F. SORU ZARFLARI

Nasıl: Sınava nasıl çalıştın?

Ne kadar: Bugün ne kadar kazandın?

Ne zaman: Daima zarftır.

Baban ne zaman gelecek?

Ne:

Ne= Neden= Zarf

Sen ne ağlıyorsun gülüm?

Niçin: Daima zarftır.

Soruları niçin çözmedin?

Niye: Daima zarftır.

Arkadaşları niye çağırdınız?

Ne diye: Daima zarftır.

Sen ne diye bize gelmedin?

Neden:

Neden= Niçin = Zarf

Bu soruları neden düzenledin?

Neden bugün gelmiyor?

Neden= Neyden = Zamir

Cam neden yapılır? (Kumdan)

Bu duvarı neden yapmışlar) (Mermer tozundan)

ZARFLARIN YAPISI

A. BASİT ZARFLAR

Yapım eki alman karşımıza çıkan zarflardır.

B. TÜREMİŞ ZARFLAR

Akıl-lı davran.

Gül-erek anlatma şunu.

C. BİRLEİŞK ZARFLAR

Birleşik sözcük biçiminde oluşurlar.

Bir+az uyu. Bu+gün gel.

Nasıl(Ne+asıl) çalıştı. Niçin (Ne+için) gelmedi.

D. ÖBEKLEŞMİŞ ZARFLAR

Birkaç sözcüğün oluşturduğu zarflardır.

Evden çıkarken ona rastladım.

Zarf Öbeği                Fiil

Çanakkale'den İzmir'e geldiğimde ilk onunla tanıştım.

Zarf Öbeği                                                      Fiil

Not: Adlaşmış sıfatları niteleyen sözcükler zarftır.

Çok yaşlılarla çalışmam.

Az konuşanları işten çıkar.

Zr.      Ad. Sıf.