Dilimizde 29 harf bulunmaktadır. Bunlar ünlüler ve ünsüzler olmak üzere iki ana bölüme ayrılır.

1. Ünlü Harfler:

a, e, ı, i, o, Ö, u, ü

A. Düz Ünlüler : a, e, ı, i

B. Geniş Ünlüler: a, e, o, ö

C. Dar Ünlüler: ı, i, ü, u

D. Yuvarlak Ünlüler: o. ö, u, ü

2. Ünsüzler

A. Sert Ünsüzler

B. Yumuşak Ünsüzler (Devam)

Diğer Konular 11 Haziran 2013 Yorum yok

Sert Ünsüzlerin Benzeşmesi (Sertleşme):

Sert ünsüzlerle biten sözcüklere "c,d,g" ünsüzleriyle başlayan ek getirilirken ekin ilk harfi sertleşerek "ç,t,k" ye döner. Bu duruma ünsüz benzeşmesi (ünsüz sertleşmesi) adı verilir.

simit-çi (-ci) şaş-kın (-gin) ağaç-ta (-de) 1945'te(-de) sınıf-ça (-ce) as-kı (-gi) sabah-tı (-di) 1974'ten (-den)

Bu kural, hem yazıda hem konuşmada geçerlidir. Bileşik sözcüklerde bu kural olmayabilir:

- Akdeniz, beşgen.... (Devam)

Diğer Konular 05 Haziran 2013 Yorum yok

Ünsüz Yumuşaması (Ünsüz Değişmesi): Süreksiz sert ünsüzlerle sonlanan (p,ç,t,k) sözcüklere, ünlü harf ile başlayan ek getirildiği zaman sözcüğün sonuna bulunan sert ünsüzü süreksiz yumuşak ünsüze (b,c,d,g,ğ) dönüşür.

* uzak-a -> uzağa

* ağaç-ın -> ağacın

* sahip-i -> sahibi

* dört-üncü -> dördüncü

Sonunda art arda "n, k" ünsüzleri bulunan sözcüklerde yumuşama "g" ile olur.

renk-i -> rengi

çelenk-in -> çelengin

Kepenk-in -> kepengin

Ünsüz yumuşaması bazı durumlarda olmaz:

a) Tek heceli kimi sözcüklerde:

* Kat-ı -> katı,

* suç-um -> suçum

b) (i) t yapım eki alan kimi sözcüklerde:

* yakıt-ı -> yakıtı,

* kanıt-ı -> kanıtı

c) Yabancı kökenli kimi sözcüklerde:

* saat-ın -> saatin

* hukuk-a -> hukuka

d) Eş sesli sözcüklerin birinde:

* uç -> kalem ucu <=> uçak

* et -> koyun eti, yardım ... (Devam)

Diğer Konular 25 Nisan 2013 Yorum yok