a) Olumlu Cümle:

Yüklemin bildirdiği yargı olumlu olan cümlelere denir.

1. Olumlu ad cümlesi

2. Olumlu eylem cümlesi

3. Olumlu soru cümlesi

4. Biçimce olumlu cümle

Ör: Bizde ne yalan var ne ihanet. (yalan ya da ihanet yok)

Ör: Benim oraya gidecek halim mi var? (halim yok)

5. Anlamca olumlu cümle:

Ör: Ben oraya gitmeyecek değilim. (gideceğim)

Ör: Bügün hava kötü değil. (iyi)

b) Olumsuz Cümleler

Yüklemin bildirdiği yargı olumsuz olan cümlelere denir.

1. Olumsuz ad cümlesi

2. Olumsuz eylem cümlesi

3. Olumsuz soru cümlesi

4. Biçimce olumsuz cümle

Ör: Senin yapacağın iş karşılıksız olmaz. (karşılık beklersin)

Ör: Artık "Gelmedi." diyemezsiniz. (geldi)

5. Anlamca olumsuz cümle

Ör: Onun bir iş yapacak hali mi var (yok)

Ör: İçinizde cesaret sahibi biri var mı da... (yok)

c) Soru Cümleleri

Ör: Ne tür filmler seyrediyorsunuz?

Ör: Nasıl bu işe karıştınız?

d) Sözde Soru Cümleleri

Yanıt gerektirmeyen cümlelere denir.

Abartma anlamı verebilir.

Ör: Biz nerelere gitmedik ki

Karşılaştırma anlamı verebilir.

Ör: Sen kim, o kim?

Sitem anlamı katabilir.

Ör: Hani beni de gezmeye götürecektiniz.

Böbürlenme anlamı katabilir

Ör: Var mı bana yan bakan.

e) Emir (Buyruk) Cümlesi

Bir işin yapılmasını ya da yapılmamasını buyruk biçiminde yargıya bağlayan cümledir.

1. İkinci kişiye yönelik

2. Üçüncü kişiye yönelik

3. Sözde buyruk cümlesi

Ör: Sizi şöyle alalım. (rica)

Ör: Allah aynı şeyleri bir daha yaşatmasın. (dilek)

f) Ünlem Cümlesi

Ünlemlerle kurulan ve duygu değeri taşıyan cümlelere denir.

Ör: Oh be dünya varmış! (sevinç)

Ör: Ah, o günlere tekrar dönebilsem! (özlem)