Okuyucuya bilgi vermek, bir şeyler öğretmek amacıyla yazılan metinlerde kullanılır. Düşünce yazılarında örnekleme, tanımlama, tanık gösterme yollarıyla düşünce açıklanır.
UYARI: Açıklama paragrafında ana düşünce sonuç bölümündedir,
Örnek:
Sorumluluk, bir kişinin üstüne aldığı ya da yapmak zorunda olduğu işlerden kendisini sorumlu tutmasıdır. Okumak isteyen öğrenci derslerine çalışmaktan, işi yapmak isteyen işçi işinden, bir doktor hastalarına bakmaktan kendini sorumlu sayarsa başarılı olabilir.
1)     Açıklama:  Herhangi bir konuda okuyucuya ''bilgi verme'' amacıyla yazılan yazılarda anlatım biçimi ''açıklama'' dır. Açıklayıcı anlatımda amaç ''öğretme''dir.
''Şiir, tiyatro,roman gibi çeşitli türlerde verdiği eserlere A... (Devam)
Platon, siyasetname tarzındaki bu eserinde ideal toplum düzeninin, adaletli bir devletin nasıl olması gerektiÄŸini anlatÂmaktadır. Dünya tarihinde ilk ütopyadır. Platon'un yaÅŸadığı dönemde Yunanistan'daki demokrasi sona ermiÅŸtir. Platon, yaÅŸadığı devrin özelliklerinden de etkilenerek, adaletli bir devletin nasıl olması gerektiÄŸi üzerinde araÅŸtırmalar yapmışÂtır. Bu eserde, filozof, ideal devletin özelliklerini ortaya koyÂmaya çalışmıştır.
1. Tanımlama Temel özelliklerini sıralayarak bir kavramın ne olduÄŸunu belirtmektir. Yani "Bu nedir?" sorusunun cevabıdır. 2. Örnekleme Bir kavramı ya da düÅŸünceyi benzerlik ilgilerinden yararlanarak baÅŸka ÅŸeylerle düÅŸündürmeyi saÄŸlamaktır. 3. Tanık Gösterme DüÅŸüncelerimizi açıklarken, atasözlerinden, özdeyiÅŸlerden ya da birinin görüÅŸlerinden faydalanmaktır. 4. KarşılaÅŸtırma Kavramların birbirine benzeyen ya da benzemeyen yönlerini sıralamaktır. KarşılaÅŸtırma, benzerliklerden ya da karşıtlıklardan yararlanarak, baÅŸka bir durumla ilgi kurularak yapılabilir. 5. Sayısal Verilerden Faydalanma Ä°statistiki çalışmaları veri olarak kullanmaktır. (Devam)
Düşünceyi geliştirme yolları diye adlandırılan bu yöntemler daha çok açıklayıcı ve tartışmacı anlatım biçimlerinde kullanılır.
Tanımlama: Bir kavramın ne olduğunu belirler. Tanımlar hem nesnel hem öznel bir yaklaşımla yapılabilir. Nesnel tanımlamalarda kavramların sözlük anlamlarından yararlanılabilir. Öznel tanımlarda ise anlatıcının yorumu bulunur. Tanımlar ..... Nedir? Sorusuna yanıt verir.
''İçtenlik, bir kimsenin kendi benliğini, gerçek düşüncelerini, gerçek duygularını anlaması demektir.''
Örnekleme: Paragrafta ele alınan düşünceyi açıklamak, kanıtlamak,düşünceye inandırıcılık kazandırmak için bir şeyi başka bir şeyle temsil etme yoludur. Somutlama yapılır. Örnekleme paragrafı. Genellikle verilen örnekten sonra biter. Bu durum örnekten önceki cümle, paragrafın ana düşünce cümlesidir. Örnekten sonra paragraf devam ediyorsa, örnekten sonraki cümle ana düşünce cümlesidir.
Bir kavramı, bir varlığı özelliklerine göre belirtmeye denir.Tanımlama "anlatılan nedir" sorusunu yanıtlar.
UYARI: Tanımlama cümlelerinde ana düşünce paragrafın sonuç bölümündedir.
Örnek:
Düşünen kişi, düşünme yetisini elinde bulunduran, başkalarının düşüncelerine Öykünmeyen ama onlara değer veren ve akıl gücüne dayanarak, bilgilerinden, yeteneklerinden, deneyimlerinden yararlanıp amacını gerçekleştirmek için azimle çalışan kişidir.
Yukarıdaki metne "düşünen kişi" kimdir sorusunu sorduğumuz zaman metin bize cevabı vermektedir. Dolayısıyla bu metinde tanımalama vardır deriz. (Devam)