SÖZCÜK DÜZEYİNDE ANLATIM BOZUKLUKLARI

Anlatımın temel birimi cümledir. Düşündüklerimizi, duyduklarımızı, tasarladıklarımızı ya da yaşadıklarımızı karşımızdakilere tam olarak iletebilme, cümle kurabilme gücümüze bağlıdır. Doğrusu cümlelerimizin açık, duru, yalın dilin işleyiş kurallarına uygun ve dilbilgisi yönünden doğru olmasıyla ilgilidir. Cümlelerimiz bu niteliklerden yoksunsa, duru, yalın, açık değilse, iletmek istediklerimiz tam iletemeyiz. İster istemez karşımızdakiler, anlatmak istediklerimizi tam olarak anlayamazlar ya da eksik, yanlış anlarlar.

Cümle bir yargı birimi olduğuna göre, cümledeki her sözcüğün bu yargıyı oluşturmada bir işlevi olmalıdır. Böyle değilse aynı anlama gelen ya da aynı işlevi yerine getiren sözcükler birlikte kullanılmışsa, o cümle duru değildir. Duruluktan yoksun cümlelerle oluşturulan yazılar da uzatılmış, doldurulmuş yazılardır.

Yargıyı ya da düşün... (Devam)

Diğer Konular 06 Haziran 2013 Yorum yok

NOKTALI VİRGÜL (;)

1. Öğeleri arasında virgül bulunan sıralı cümleleri ayırmak için kullanılır:

- Baba, duydukları karşısında ne yapacağını bilemedi; yutkundu, bir şey söyleyemedi.

2. Aralarında "ama, fakat.." gibi bağlaçlar bulunan bağlı cümlelerde bu bağlaçtan önce veya bu bağlaçların yerine kullanılır:

- Dokunma kalbime; çok incedir, kırılır.

- Çok iyi anlattı; ama dinleyen olmadı.

3. Öznenin diğer Öğelerle karışmasını önlemek için kullanılır:

- Edebiyat; duygu, düşünce ve hayallerin güzel ve etkili anlatılması sanatıdır.

- Zeki; çalışkan, gururlu bir çocuktur.

4. Her biri kendi içinde bağımsız olan sıralı cümlelerde kullanılır:

- Kel ölür, sırma saçlı olur; kör ölür, badem gözlü olur.

- At ölür, meydan kalır; yiğit ölür, şan kalır.

5. Cümle içinde virgülle ayrılmış tür ve söz öbeklerini ayırmada kullanılır. ... (Devam)

Diğer Konular 27 Nisan 2013 Yorum yok

SIRALI CÜMLE

En az iki bağımsız cümlenin sıralanmasıyla oluşan, aralarındaki anlam bağıntısı olan, virgül ya da noktalı virgülle ayrılan cümlelere "sıralı cümle" denir.

- Beni uzaktan gördü; // yanıma yaklaştı// elimi sıktı.

1 .bağımsız cümle 2.bağımsız cümle 3.bağımsız cümle.

â–¡ Sıralı cümlelerdeki bağımsız cümleler, basit ya da birleşik cümle olabilir.

- Onun konuşmasından hoşlanır. // sadece dinlerdi.

1.cümle (bileşik cümle)

2. cümle (basit cümle)

* Sıralı cümleler, ortak öğeli olabilir. Bu tür cümlelere, bağımlı sıralı cümle denir.

- Bu dallarla kendimize atlar yapar. // cirit oynardık.

- Okula hep gelirim, giderim. (Devam)

Diğer Konular 13 Mayıs 2013 Yorum yok

VİRGÜL (,)

1. Eş görevli sözcükleri, söz öbeklerini ayırmada kullanılır:

- Uğraş, didin, düşün. (Yüklemleri ayırmış.)

- Masanın üzerinde kitaplar, defterler vardı. (Özneleri ayırmış.)

- Paltosunu, çantasını alıp çıktı. (Nesneleri ayırmış.)

2. Sıralı cümleleri ayırmada kullanılır

- Okulunu bitirdi, askerliğini yaptı.

- Eve geldi, uyudu.

3. Uzun cümlelerde özneden sonra kullanılır:

- Babam, birkaç gün sonra iş gezisine çıkacak.

- Ahmet, kim bilir kaç kişinin canına kıydı.

4. Anlam karışıklığını önlemek için zamir ve adlaşmış sıfatlardan sonra konur:

- Yaşlı, doktoru dikkatle dinliyordu.

- O, köşedeki saatçide seni bekliyor.

5. Ara sözleri ayırmak için kullanılır:

- Elindeki kitabı, sanırım bir macera romanıydı, bir türlü bırakamıyordu.

- En sevdiğim kadını, eşimi, çok ihmal ettim.

6, Kabul, red... (Devam)

Diğer Konular 31 Mart 2013 Yorum yok

YÜKLEM EKSİKLİĞİ

Genellikle sıralı cümlelerde ilk cümle için kullanılan yüklem ikinci cümle için kullanılır. Ancak bu yüklemlerin ortak olması gerekmektedir aksi halde anlatım bozukluğu meydana gelir.

- Çoğu zaman müzik, bazen de televizyon iz­lerdi. (Müzik dinler)

• Sinemaya az, tiyatroya hiç gidemiyorum. (Giderim) (Devam)

Diğer Konular 06 Mayıs 2013 Yorum yok